เบรกเกอร์ (Circuit Breaker) คืออะไร? มีกี่ประเภท?

การเลือกซื้อเบรกเกอร์ เลือกอย่างไรให้เหมาะสม

การเลือกซื้อเบรกเกอร์มาติดตั้งเพื่อป้องกันไฟฟ้าลัดวงจร หรือไฟฟ้ากระแสเกิน จะต้องพิจารณาความเหมาะสมสอดคล้องกับระบบไฟฟ้าในปลายทาง ที่ต้องการติดตั้งเบรกเกอร์เป็นสำคัญ ซึ่งโดยปกติแล้ว อาคารส่วนใหญ่ในประเทศไทย จะใช้ระบบไฟฟ้าแบบ 1 เฟส (Single Phrase) ในอาคารที่พักอาศัย และ 3 เฟสในโรงงาน หรืออาคารพาณิชย์ ดังนั้น การเลือกใช้เบรกเกอร์ จึงต้องเลือกให้มีความสัมพันธ์กับโครงสร้างของอาคาร ที่ปกติแล้วมักจะมีแรงดันต่ำไม่เกิน 400V โดยสามารถสรุปแนวทางในการเลือกซื้อเบรกเกอร์ผ่าน 2 ปัจจัย ได้แก่ จำนวน Pole และค่าพิพัดกระแส ดังนี้

• จำนวน Pole

ในการเลือกซื้อเบรกเกอร์ สิ่งสำคัญอันดับแรกที่ต้องทำความเข้าใจ คือ Pole ซึ่งเป็นสิ่งที่บ่งชี้ว่าเบรกเกอร์ที่ต้องการใช้งานมีชนิด 1 เฟส หรือ 3 เฟส ประกอบด้วย

• Pole คือ เซอร์กิตเบรกเกอร์สำหรับระบบไฟฟ้า 1 เฟส นิยมใช้ร่วมกับตู้ Consumer Unit บ้าน คอนโด และที่พักอาศัยทั่วไป
• Pole คือ เซอร์กิตเบรกเกอร์สำหรับระบบไฟฟ้า 1 เฟสรวมเข้ากับสาย Neutral นิยมใช้เป็น Main Breaker ในตู้ Consumer Unit
• Pole คือ เซอร์กิตเบรกเกอร์สำหรับระบบไฟฟ้า 3 เฟส ใช้สำหรับการป้องกันไฟฟ้าลัดวงจรจากสาย Line เพียงประการเดียว นิยมใช้ในร้านค้า อาคารพาณิชย์ และโรงงานอุตสาหกรรม
• Pole คือ เซอร์กิตเบรกเกอร์สำหรับระบบไฟฟ้า 3 เฟสรวมเข้ากับสาย Neutral เป็นระบบป้องกันไฟฟ้าลัดวงจรที่มีความปลอดภัยสูงสุด เนื่องจากสามารถป้องกันสายไฟฟ้าหลักได้ทั้ง 4 เส้น หากตรวจพบความผิดปกติ ก็จะสามารถตัดไฟได้โดยทันที

• ค่าพิกัดกระแส

การใช้งานเซอร์กิตเบรกเกอร์แต่ละชนิด จะต้องพิจารณาค่าพิกัดกระแสเป็นสำคัญ เนื่องจากเป็นสิ่งที่ใช้ในการบ่งบอกขีดความสามารถ และข้อจำกัดของเบรกเกอร์แต่ละชนิด ซึ่งค่าพิกัด มีหลักการง่าย ๆ ในการอ่าน ดังนี้

• Interrupting Capacitive (IC) คือ พิกัดขีดความสามารถในการทนทานต่อกระแสไฟฟ้าลัดวงจรสูงที่สุดของเบรกเกอร์ดังกล่าว
• Amp Trip (AT) คือ ขนาดของกระแสไฟฟ้าที่ต้องการใช้งาน เป็นดัชนีที่บ่งบอกว่า เบรกเกอร์มีความทนทานต่อกระแสไฟฟ้าปกติได้มากเท่าไหร่
• Amp Frame (AF) คือ พิกัดกระแสโครง หรือขนาดการทนทานของกระแสเปลือกหุ้มเบรกเกอร์ต่อไฟฟ้าลัดวงจร โดยเบรกเกอร์ดังกล่าว จะมีขนาดเท่ากัน และสามารถเปลี่ยนพิกัด AMP Trip ได้โดยขนาดไม่เปลี่ยนแปลง

เบรกเกอร์กับคัทเอาท์ ต่างกันไหม?

• เบรกเกอร์ คือ อุปกรณ์ตัดต่อไฟฟ้า หรือสะพานไฟ เมื่อโหลดช๊อต หรือมีกระแสไหลเกินกว่าค่าที่กำหนด หน้าคอลเทค จะเด็งขึ้น เพื่อแยกวงจรไฟฟ้าออกจากกัน เมื่อเราแก้ไขวงจรด้านโหลดเรียบร้อยแล้ว ก็กดหรือโยกสวิตช์ให้วงจรทำงานได้ต่อไป
• คัทเอาท์ คือ อุปกรณ์ตัดต่อไฟฟ้า หรือสะพานไฟ ที่ข้างในมีฟิวส์อยู่ เมื่อโหลดช๊อต หรือมีกระแสไหลเกินกว่าค่าที่กำหนด ฟิวส์จะขาด ต้องเปลี่ยนฟิวส์วงจร จึงจะกลับมาใช้งานได้เหมือนเดิม

เบรกเกอร์รับว่าเป็นอุปกรณ์ไฟฟ้าที่จะขาดไปเสียไม่ได้จากอาคารที่พักอาศัย และอาคารพาณิชย์ทุกแห่ง เนื่องจากเป็นกลไกสำคัญในการระงับเหตุไฟฟ้าลัดวงจร สร้างความปลอดภัยให้กับผู้พักอาศัย และคนที่ทำงานภายในอาคาร อย่างไรก็ตาม เบรกเกอร์ก็มีอยู่มากมายหลายชนิด จึงจำเป็นที่จะต้องพิจารณาองค์ประกอบหลายประการ ทั้งค่ากระแสไฟฟ้า หรือจำนวน Pole เพื่อให้ได้เบรกเกอร์ที่เหมาะสมแก่การใช้งาน และมีความปลอดภัย 100% นั่นเอง

อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง:

• ไฟตก สาเหตุเกิดจากอะไร? แก้ไขได้อย่างไร?
• ตรวจ “ระบบไฟฟ้า” ด้วยตัวเอง ทำได้อย่างไร?
• เลือก “มิเตอร์ไฟฟ้า” แบบไหนให้เหมาะสมกับบ้าน
• เรื่องที่ต้องรู้! ก่อนซื้อ ปลั๊กไฟ
• สายดิน คืออะไร? ทำไมต้องติดตั้ง!
• เครื่องปั่นไฟ มีประโยชน์อย่างไร?

ขอแนะนำสินค้าจาก KACHA เลือกซื้อสินค้า กล่องใส่อะไหล่ ชั้นวางเครื่องมือช่าง รับรองสินค้าดี มีคุณภาพอย่างแน่นอน