รู้จักกับ โครงถัก คืออะไร? เลือกแบบไหน ให้เหมาะสมกับงาน
โครงถัก คืออะไร?
โครงถัก หรือทรัส (Truss) คือ โครงสร้างทางวิศวกรรมที่นิยมใช้ เพื่อรับภาระ (Load) ต่าง ๆ ในโครงสร้างของหลังคา ป้ายโฆษณา รวมไปถึงสะพานขนาดใหญ่ โครงถักประกอบด้วยชิ้นส่วน ซึ่งทำมาจากวัสดุ ที่สามารถทนแรงกด แรงดึง และแรงบิดได้ ส่วนใหญ่ มักทำมาจากเหล็กกล้า
โครงถักเกิดจาก การนำชิ้นส่วนมาต่อกันเป็นรูปสามเหลี่ยม นำมาต่อกันจนชิดที่สุด จะได้เป็นโครงสร้าง ที่มีขนาดใหญ่ขึ้น และสามารถนำมาประยุกต์ใช้ในงานด้านวิศวกรรมได้นั่นเอง
วัสดุที่นิยมใช้ในการทำโครงถัก
โครงถักโดยทั่วไป ทำจากเหล็ก และไม้เนื้อแข็ง แต่ส่วนมากจะนิยมใช้เหล็ก แม้เหล็ก จะมีราคาที่สูงกว่าไม้ แต่เนื่องจากเหล็ก มีคุณสมบัติ หรือศักยภาพที่หลากหลายกว่า ไม่ว่าจะเป็น ความเหนียว คงทนต่อแรงกระทำในระนาบต่าง ๆ ได้ดี ประกอบติดตั้งได้เร็ว มีคุณสมบัติในการต้านภัยธรรมชาติได้ดี เนื่องจากเหล็ก มีความยืดหยุ่น และรับการบิดได้มากกว่าโครงถักไม้ อีกทั้ง ยังสามารถทำโครงถัก สำหรับโครงสร้างช่วงพาดกว้าง หรือโครงสร้างช่วงยาว ในอาคารขนาดกลาง-ใหญ่พิเศษได้ ซึ่งในทางกลับกัน โครงถักไม้ มีข้อจำกัด ที่ไม่สามารถทำได้นั่นเอง
ประเภทของโครงถัก
โครง (Truss) แบบต่าง ๆ ที่นิยมใช้กันนั้น สามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภท โดยอิงตามหลักการออกแบบ คือ
- โครงถักแบบดีเทอร์มิเนทสแตติกส์ (Statically Determinate Truss) เป็นรูปแบบโครงถัก ที่สามารถวิเคราะห์หาค่าแรงกระทำต่าง ๆ ได้ ด้วยสมการสมดุล
- โครงถักแบบอินดีเทอร์มิเนทสแตติกส์ (Statically Indeterminate Truss) เป็นรูปแบบโครงถัก ที่จำเป็นต้องคำนวณหาค่าแรงกระทำต่าง ๆ ด้วยหลักการทางคณิตศาสตร์ขั้นสูง ซึ่งจะแปรผันไปตามรูปแบบของโครงถัก ในการนำไปใช้งานกับโครงสร้าง ที่ค่อนข้างมีความซับซ้อน
- โครงถักแบบโครงหลังคา
- โครงถักแบบโครงสะพาน
- โครงถักแบบโค้งประทุน
รูปแบบโครงถัก ที่นิยมใช้ มีอะไรบ้าง?
โครงถักในงานโครงสร้าง ทำหน้าที่รองรับภาระต่าง ๆ อย่างที่เห็นกันได้อยู่บ่อย ๆ ไม่ว่าจะเป็น โครงถักหลังคา สะพาน ไปจนถึงป้ายโฆษณา โครง Truss แบบต่าง ๆ ที่นิยมใช้กันนั้น มีดังนี้
- โครงถักแบบโฮว์ (Howe Truss) จันทันเอียง เป็นจั่ว 2 ข้างเท่ากัน ขื่ออยู่ในแนวราบ มีท่อนยึดดิ่ง ระยะห่างเท่ากัน และมีท่อนยึด ทแยงเอียงลงเข้าหากึ่งกลางช่วง โดยมีรูปร่างตามช่วงความยาวที่ เพิ่มขึ้น
- โครงถักแบบโฮย์กระดับ มักนิยมในโครงหลังคาช่วงยาว เช่น ในโรงงาน หรือโกดังเก็บสินค้า
- โครงถักคอร์ดเอียงขนาน โดยโครงถักคอร์ดเอียงขนาน ขื่อจะเอียงขนานกับจันทัน ทำให้มีช่องว่างความสูงมากขึ้น และแบ่งได้เป็น โครงถักแนวเอียง (Sloping Flat Truss) และโครงถักแนวราบ (Flat Truss)
- โครงถักแบบเอียงต่างมุม (Dual Pitch) มักใช้เป็นหลังคาอาคารตึกแถว โดยเอียงชันทางด้านหน้า แล้วลาดเทลงยาวด้านหลัง
- โครงถักแบบโค้ง (Curved Truss) นิยมมากขึ้นในปัจจุบัน เนื่องจากมีการใช้ แผ่นเหล็กรีดรอน มุงหลังคา ซึ่งสามารถดัดโค้งได้
โครงถัก นำไปใช้ในงานประเภทไหนบ้าง?
โครงถักนิยมนำไปใช้ในงานโครงสร้างทางวิศวกรรม และสถาปัตยกรรม ประเภทต่าง ๆ มากมาย เช่น
- โครงหลังคา โรงอาหาร
- โครงสร้างรับน้ำหนักอัฒจรรย์
- โครงสร้างรองรับ Module ชั้นพื้นอาคาร ขนาดกลาง-ใหญ่พิเศษ
- โครงหลังคา หอประชุม หรือโรงมหรสพ ขนาดใหญ่
- โครงหลังคา สนามกีฬาในร่ม
- โครงหลังคา สนามกีฬากลางแจ้ง ขนาดใหญ่
- โครงหลังคา ห้องโถงนิทรรศการ
- โครงหลังคา โรงงานอุตสาหกรรม
- โครงหลังคา ศูนย์จัดแสดงสินค้า
- โครงหลังคา ศูนย์การค้า
- โครงหลังคา สถานีรถไฟ สนามบิน และสถานีขนส่ง
- โครงหลังคา โดมอเนกประสงค์
- โครงสร้างสะพาน
นอกจากนี้ ยังมีการออกแบบโครงถักในรูปแบบเฉพาะ สำหรับอาคาร ที่มีลักษณะพิเศษ ต่างจากอาคารทั่วไปอีกด้วย
เป็นอย่างไรกันบ้าง โครงถัก ที่เรานำมาฝากกัน คงทำให้หลาย ๆ คนได้รู้จักกับโครงถักกันมากขึ้น และสามารถนำไปใช้งาน ให้เหมาะสมกับสถานที่ และความต้องการได้อย่างมีประสิทธิภาพกันด้วย
บทความดี ๆ น่าอ่าน:
- โครงหลังคา องค์ประกอบสำคัญในการสร้างบ้านที่ต้องรู้!
- คานบ้าน มีกี่แบบ? เลือกแบบไหนให้เหมาะสม
- โครงสร้างเหล็ก vs โครงสร้างปูน เลือกสร้างแบบไหนดีและต่างกันอย่างไร?
- สาระน่ารู้เกี่ยวกับ “การสร้างบ้าน” ที่ควรรู้!
KACHA ผู้จัดจำหน่าย เครื่องมือช่างราคาถูก เช่น รอกโซ่ รอกโซ่มือสาว เครนยกของ และอุปกรณ์เสริม สำหรับช่างมืออาชีพ ราคาที่คุณจับต้องได้ รับรองสินค้าคุณภาพ บริการหลังการขายที่ประทับใจ นอกจากนี้ บริษัทของเรา ยังมีบริการรับ สร้างโกดัง สร้างโรงงาน สร้างคลังสินค้าต่าง ๆ จากช่างมืออาชีพที่มีประสบการณ์ การันตีผ่านมาตรฐานก่อสร้าง และความปลอดภัยต่าง ๆ เข้าชมเว็บไซต์ KACHA คลิกเลย
อ้างอิงข้อมูลจาก : cotcometalworks.co.th, wazzadu.com