“เครื่องทุ่นแรง” ตัวช่วยสำคัญในการยกของหนัก มีแบบไหนบ้าง?
เครื่องทุ่นแรง (Labour saving machine) อีกหนึ่งตัวช่วยสำคัญในการเคลื่อนย้าย หรือยกของหนัก ๆ เพิ่มความสะดวกสบาย รวดเร็ว และปลอดภัยในการเคลื่อนย้ายสินค้าจำนวนมากอีกด้วย ไปรู้จักกับ เครื่องทุ่นแรงยกของหนัก มีอะไรบ้าง? กันดีกว่า
เครื่องทุ่นแรง มีแบบไหนบ้าง?
อย่างที่รู้ว่า เครื่องทุ่นแรง มีด้วยกันหลายแบบ ควรเลือกใช้งานอย่างเหมาะสม และถูกประเภทด้วย เพื่อการใช้งานที่มีประสิทธิภาพ ลดความเสียหายกับวัสดุ สามารถแบ่ง เครื่องทุ่นแรงยกของหนัก ได้ดังนี้
เครื่องทุ่นแรงที่นิยม เป็นอุปกรณ์สำคัญ และจำเป็นต่อการทำงานในคลังสินค้า โดยรอกไฟฟ้า ได้พัฒนาจากรอกที่ใช้แรงคน มาเป็นระบบไฟฟ้า เพื่อช่วยในการยกของหนัก ช่วยเคลื่อนย้ายสินค้าอุปกรณ์ต่าง ๆ ได้อย่างสะดวก และมีประสิทธิภาพ แบ่งเป็น 2 ประเภทหลัก ๆ คือ
- รอกสลิงไฟฟ้า เหมาะสำหรับการยก เคลื่อนย้ายวัตถุที่มีขนาดใหญ่ มีน้ำหนักมาก สามารถเลือกใช้งานแบบขึ้น-ลง หรือเคลื่อนตัวไปทางซ้าย-ขวาได้ รอกชนิดนี้ สามารถใช้ยกวัตถุ สินค้าที่มีน้ำหนักมากถึง 20-30 ตันได้
- รอกโซ่ไฟฟ้า เป็นรอกที่ดัดแปลงมาจากรอกแบบเดิมที่ใช้มือดึง เหมาะสำหรับการยกวัตถุที่มีน้ำหนักเบา
เป็นแม่แรง เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ยกสิ่งของที่มีน้ำหนักให้สูงขึ้นจากพื้นดินได้ มักจะนิยมใช้ในการยกรถยนต์ เพื่อซ่อมแซมเครื่องยนต์ เปลี่ยนยางล้อรถ แต่แม่แรงนั้น สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้แทบจะทุกอุตสาหกรรม แบ่งประเภทของแม่แรง ได้ดังนี้
- แม่แรงที่ใช้ในการยกยานยนต์ หรือการก่อสร้างต่าง ๆ เช่น แบบกรรไกร Scissor Jack, แบบตั้งพื้น Floor Jack, แบบกระปุก Bottle Jack, แบบไฮ-ลิฟต์ แจค Hi-lift Jack, แม่แรงตะเข้ เป็นต้น
- แม่แรงที่ใช้ในคลังสินค้า เช่น แม่แรงที่ใช้ยกพาเลต เป็นต้น
3. เครน (Crane)
3. เครน (Crane)
เครื่องทุ่นแรงยกของหนัก สำหรับยกสิ่งของหนัก ขึ้น-ลงตามแนวดิ่ง และเคลื่อนย้ายสิ่งของในลักษณะแขวนลอยไปตามแนวราบแล้วเคลื่อนที่ไปมาโดยรอบ หรือตามทิศทางที่กำหนดไว้ โดยทั่วไปในอุตสาหกรรม จะแบ่งประเภทของเครน ดัง
- เครนเหนือศรีษะ และเครนขาสูง (Overhead Crane and Gentry Crane) ใช้ยกสิ่งของที่มีน้ำหนักไม่มาก เป็นเครนไฟฟ้าที่นิยมใช้กันมากที่สุด สำหรับทุกโรงงานอุตสาหกรรม มีโครงสร้างที่ไม่ใหญ่ และใช้พื้นที่น้อย
- เครนหอสูง (Tower Crane) นิยมใช้ในการก่อสร้าง เพราะใช้ยกสิ่งของที่มีน้ำหนักมาก ๆ ได้ แต่ต้องคำนึงถึงความปลอดภัยเป็นอย่างมากด้วย
- รถเครน เรือเครน (Mobile Crane) เป็นเครนที่ใช้ในการเคลื่อนที่ไปในที่ต่าง ๆ เน้นความสะดวกเป็นหลัก ยกน้ำหนักได้ไม่มาก ส่วนเรือเครน จะยกน้ำหนักได้มาก และใช้ในเรือเป็นหลักรวมถึงท่าเรือด้วย
4. รถยก หรือโฟล์คลิฟท์ (Forklift)
4. รถยก หรือรถโฟล์คลิฟท์ (Forklift)
รถโฟล์คลิฟท์ เป็นอีกหนึ่ง เครื่องทุ่นแรง ที่มักจะเห็นในโรงงานอุตสาหกรรม โกดัง คลังสินค้าอยู่บ่อย ๆ ใช้สำหรับยก เคลื่อนย้ายพาเลทสิ่งของหนัก ๆ โดยรถโฟล์คลิฟท์ รถที่มีแท่นอยู่บริเวณด้านหน้า สามารถยกของได้ทั้งในแนวราบและแนวดิ่ง ค่อนข้างแข็งแรง แต่จำเป็นจะต้องใช้ผู้ขับขี่เพื่อควบคุมการทำงาน และทิศทางของรถนั่นเอง แบ่งประเภทรถโฟล์คลิฟท์ ได้ดังนี้
- รถโฟล์คลิฟท์ไฟฟ้า (Electric Forklift) ที่ใช้แบตเตอรี่ในการขับเคลื่อน มีทั้งแบบนั่งขับ และแบบยืนขับ
- รถโฟล์คลิฟท์เครื่องยนต์สันดาป (Engine Forklift) ที่ใช้เชื้อเพลิงในการขับเคลื่อน เช่น รถโฟล์คลิฟท์น้ำมัน (รถดีเซล และเบนซิน) และรถโฟล์คลิฟท์แก๊ส (รถปิโตรเลียมเหลว LPG และแก๊สธรรมชาติ CNG)
5. รถเฮี๊ยบ (Hiab)
5. รถเฮี๊ยบ (Hiab)
รถเฮี๊ยบ หรือรถบรรทุกติดเครน เป็นรถขนาดใหญ่ รองรับการบรรทุกสิ่งของที่มีขนาดใหญ่ และมีน้ำหนักมาก ๆ หลายตัน ที่ไม่สามารถใช้แรงงานคนยกได้ โดยตัวรถเฮี๊ยบ จะมีเครนติดอยู่ สามารถปรับระดับขึ้น-ลงได้ และรถเฮี๊ยบบางประเภท จะมีกระเช้าติดมาด้วย จึงทำให้สามารถนำไปใช้งานได้หลากหลายรูปแบบตามความต้องการ
6. รถเข็น (Trolley)
6. รถเข็น (Trolley)
รถเข็น (Trolley) หรือรถลากอเนกประสงค์ เครื่องทุ่นแรง ราคาไม่แพง ช่วยขนลังสินค้า และของต่าง ๆ ได้อย่างสะดวก รวดเร็ว และยังสามารถขนของที่มีน้ำหนักมากหลายชิ้นได้ ในคราวเดียวกันด้วย โดยรถเข็นก็มีหลากหลายแบบ เช่น
- รถเข็นแบบ 4 ล้อ มีทั้งแบบ ไม่มีตะแกรง และมีตะแกรงด้านข้าง สามารถขนของได้หลากหลายขนาด มีแผ่นรับน้ำหนักที่ติดล้อไว้ที่บริเวณมุมทั้ง 4 มุม มีมือจับ สำหรับเข็น และออกแบบให้พับเก็บได้ เพื่อประหยัดพื้นที่อีกด้วย
- รถเข็นแบบ 2 ล้อ เป็นรถเข็นขนาดเล็ก มีความคล่องตัวสูง ใช้งานได้หลากหลายพื้นที่ ทั้งพื้นที่เล็ก หรือแคบ ออกแบบให้ล้อขนาดใหญ่ เพื่ออำนวยความสะดวกในการเคลื่อนย้าย และรับน้ำหนักสินค้า
7. รถลากพาเลท (Hand Pallet Truck)
7. รถลากพาเลท (Hand Pallet Truck)
รถลากพาเลท หรือแฮนด์พาเลต เป็นอีกหนึ่ง เครื่องทุ่นแรงยกของหนัก เหมาะกับการเคลื่อนย้ายสินค้า ย้ายพาเลตสินค้า ในคลังสินค้าขนาดเล็ก หรือขนาดใหญ่ จากจุดหนึ่งไปอีกจุดหนึ่ง ยกได้ไม่สูงมาก มีทั้งแบบใช้แรงคนลาก และแบบไฟฟ้า
รถกระเช้า จะใช้งานในที่สูง เช่น งานก่อสร้าง งานซ่อมบำรุง งานภายนอกอาคาร เป็นต้น มีอยู่ด้วยกันหลายประเภท ทั้งแบบที่เคลื่อนที่ได้เอง คือ รถกระเช้าทั่วไป มีเครื่องยนต์ หรือระบบไฟฟ้า สามารถขับเคลื่อนได้ ส่วนแบบที่เคลื่อนที่เองไม่ได้ จะต้องอาศัยคนเลื่อน ซึ่งมักจะเป็นรถกระเช้าที่มีขนาดเล็ก สามารถเคลื่อนย้ายได้สะดวก และนำไปในจุดต่าง ๆ ภายในอาคารได้ด้วย
นั่งร้านไฟฟ้า ใช้ทุ่นแรงคนในงานก่อสร้าง ซ่อมแซมอาคารที่มีความสูง หรือขนสินค้าขึ้นที่สูง ปรับความสูงขึ้น-ลงได้ การใช้นั่งร้านแต่ละประเภท ควรเลือกตามความเหมาะสมของลักษณะงาน สถานที่ และน้ำหนักที่ต้องแบกรับด้วย เพื่อให้เกิดความปลอดภัยในการทำงาน
10. สายพานลำเลียง (Conveyor Belt)
10. สายพานลำเลียง (Conveyor Belt)
สายพานลำเลียง เครื่องทุ่นแรง ในการเคลื่อนย้าย ขนย้านสินค้า เป็นอุปกรณ์ลำเลียงวัสดุสิ่งของ หรือชิ้นงาน ไว้บนสายพาน แล้วนำวัสดุเคลื่อนที่จากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง โดยใช้มอเตอร์เกียร์เป็นตัวขับเคลื่อนสายพานลำเลียง สามารถปรับความเร็วในการเคลื่อนที่ได้ นิยมใช้ในกระบวนการผลิตของโรงงานอุตสาหกรรมทุกประเภท ธุรกิจขนส่ง โรงงาน โกดัง เป็นต้น
อย่างไรก็ตาม เครื่องทุ่นแรง เป็นอุปกรณ์ตัวช่วยที่มีความสำคัญไม่แพ้เครื่องมือชนิดอื่น ก่อนนำไปใช้งาน อย่าลืมเลือกใช้ให้เหมาะสมกับงานกันด้วย เพื่อการใช้งานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ และความปลอดภัยในการใช้งานด้วย