ประเภทของ “Rack วางสินค้า” ในโกดัง คลังสินค้า มีอะไรบ้าง?
Rack วางสินค้า ไอเทมสำคัญในโกดัง คลังสินค้า และพื้นที่ขนถ่ายต่าง ๆ ตัวช่วยในการแยกหมวดหมู่ จัดเก็บสินค้าให้เป็นระเบียบ ตรวจเช็กข้อมูลได้ง่ายขึ้น
ชั้นวางสินค้าแต่ละประเภทเหมาะกับการใช้งานแบบไหน? มีข้อควรระวังหรือไม่? ตาม KACHA ไปหาคำตอบกัน!
ประเภท Rack วางสินค้า ในโกดัง คลังสินค้า
1) ชั้นวางสินค้า Micro Rack
ชั้นวางอเนกประสงค์ Micro Rack เหมาะสำหรับการจัดเก็บสินค้าทั่วไปที่มีขนาดเล็กถึงกลาง จุดเด่นของชั้นวางสินค้าแบบนี้ คือ โครงสร้างเป็นแบบ Knock-Down ประกอบง่าย ไม่ใช้น็อต ง่ายต่อการติดตั้งและเคลื่อนย้าย สามารถปรับระดับชั้นวางให้สูง-ต่ำ ให้เหมาะสมกับขนาดสินค้าได้ ใช้พื้นที่น้อย เหมาะกับการใช้งานทั้งในบ้าน ออฟฟิศ คลังสินค้า และโรงงานอุตสาหกรรม
การใช้งาน: จัดเก็บสินค้าที่มีขนาดเล็ก-กลาง หรือสินค้าที่มีน้ำหนักได้ตั้งแต่ 150-250 กิโลกรัม เช่น เครื่องมือช่าง อุปกรณ์สำนักงาน เฟอร์นิเจอร์ ชิ้นส่วนยานยนต์ ชิ้นส่วนอิเล็กโทรนิก อุตสาหกรรมยา ฯลฯ
????ชั้นวางของเหล็ก
2) ชั้นวางสินค้า Medium Shelving
ชั้นวางสินค้าขนาดกลาง มีลักษณะของแผ่นชั้นวางที่ยาวมากขึ้น สามารถปรับความสูงให้เหมาะกับสินค้าได้ วัสดุที่ใช้ผลิตเป็นแผ่นชั้นวางมีให้เลือกหลายแบบ เช่น ไม้อัด แผ่นเหล็ก ตะแกรง นิยมใช้วางโชว์ขายสินค้า จัดเก็บสินค้าทั่วไป และสต็อกสินค้าในโรงงาน โกดัง คลังสินค้าต่าง ๆ
การใช้งาน: จัดเก็บสินค้าที่มีขนาดกลาง หรือ สินค้าที่มีน้ำหนักได้ตั้งแต่ 250-500 กิโลกรัม เช่น กล่อง ลัง ชิ้นส่วนอะไหล่ แพ็กสินค้า พาเลทขนาดกลาง ฯลฯ
3) ชั้นวางสินค้า Multi-Tier Shelving
ชั้นวาง Multi-Tier Shelving หรือ ชั้นวางซ้อนหลายชั้น เป็นชั้นวางสินค้าอุตสาหกรรมขนาดกลาง เหมาะกับการใช้งานในพื้นที่แนวสูง มีการเชื่อมโยงตะแกรงโดยรอบและระหว่างชั้น มีราวกันตก ชานชาลา และบันไดสำหรับขึ้นลง โครงสร้างทั้งหมดสามารถถอดประกอบเพิ่มหรือลดชั้นได้ ช่วยประหยัดพื้นที่ในแนวราบได้เป็นอย่างดี
การใช้งาน: จัดเก็บวัสดุหรือสินค้าที่มีขนาดเล็ก-กลางที่อยู่ในรูปแบบกล่อง สินค้าที่มีลักษณะเป็นชิ้นกระจัดกระจาย มีขนาดไม่แน่นอน
4) ชั้นวางสินค้า Selective Rack
ชั้นวางสินค้า Selective Rack เป็นชั้นวางอุตสาหกรรมที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายในโรงงานและคลังสินค้าขนาดใหญ่ โครงสร้างแข็งแรง รับน้ำหนักได้ดี ปรับระยะห่างระหว่างชั้นได้ ชั้นวางสินค้าลักษณะนี้มีข้อดี คือ สามารถเลือกหยิบสินค้าที่ต้องการได้ทันที ใช้งานร่วมกับอุปกรณ์เคลื่อนย้ายได้หลากหลาย เหมาะกับการจัดเก็บพาเลทสินค้า ส่วนการติดตั้งใช้งานควรเว้นช่องทาง รถยก (Forklift) ไม่น้อยกว่า 3.2 เมตร สำหรับวิ่งนำสินค้าเก็บหรือนำออก ข้อเสียคือทำให้คลังสินค้าที่มีพื้นที่จำกัด ต้องเว้นเผื่อระยะทางเพื่อเดินรถ เหมาะกับการใช้งานในโรงงานอุตสาหกรรมและคลังสินค้าขนาดใหญ่
5) ชั้นวางสินค้า Mobile Rack
Rack วางสินค้า Mobile Rack เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ชั้นวางสินค้าแบบเคลื่อนที่ มีลักษณะเป็น Pallet Rack ชั้นวางตั้งอยู่บนฐานทั้งชุด ใช้มอเตอร์ไฟฟ้าในการขับเคลื่อนให้ชั้นวางเลื่อนไปมาบนราง รองรับน้ำหนักได้ตั้งแต่ 500- 1,000 กก. นิยมใช้ในอุตสาหกรรมสารเคมี อุตสาหกรรมผลิตชิ้นส่วนยานยนต์ สี ผลิตภัณฑ์ไฟฟ้า อุตสหกรรมห้องเก็บความเย็น เนื่องจากเป็นการจัดเก็บที่มีความหนาแน่นสูง ช่วยลดพื้นที่ในการจัดเก็บสินค้า รวมถึงลดการสูญเสียพลังงานได้
6) ชั้นวางสินค้า Cantilever Rack
Rack วางสินค้า แคนทีริเวอร์ หรือ แบบเสาเดียว ออกแบบมาเพื่อจัดเก็บสินค้าที่มีลักษณะเรียวยาว ท่อน หรือมีลักษณะเป็นวงแหวน เช่น ท่อนไม้ แผ่นกระดาษ ท่อ อะลูมิเนียมเส้น เหล็กรูปประภัณฑ์ เป็นต้น รับน้ำหนักได้ตั้งแต่ 200-2,000 กก./ชั้น ช่วยจัดเก็บสินค้าให้เป็นระเบียบมากขึ้น หาสินค้าสะดวกยิ่ง โดยท่อนแขนชั้นวางสามารถออกแบบให้รับน้ำหนักได้ตามต้องการ และสามารถปรับระดับขึ้นลงให้เหมาะกับชนิดสินค้าที่จัดเก็บได้
7) ชั้นวางสินค้า Drive-In / Drive Through Rack
ชั้นวางสินค้าแบบไดร์ฟอิน มีลักษณะคล้ายอุโมงค์ ออกแบบให้วางสินค้าในแนวลึก เหมาะสำหรับ จัดเก็บสินค้าชนิดเดียวกัน แต่มีปริมาณมาก การจัดคลังสินค้าในระบบนี้ สินค้าที่เก็บก่อนจะออกก่อน (First In- Last Out) คือ การนำสินค้าที่เข้าคลังก่อนมารีบใช้งานและหมุนเวียนก่อน เพื่อลดความเสื่อมสภาพและรักษามูลค่าของสินทรัพย์โดยรวม Rack วางสินค้าแบบนี้ สามารถจัดเก็บได้ในทั้งในรูปแบบ One Way และ Flow Through เข้าด้านหน้าและออกด้านหลังได้ สามารถจัดเก็บสินค้าได้สูงถึง 10 เมตร ขึ้นอยู่กับประเภทของรถยก
8) ชั้นวางสินค้า FIFO Flow Rack
Rack วางสินค้าระบบนี้จะมีลูกกลิ้งอยู่ใต้พาเลท สินค้าจะเคลื่อนที่เข้าไปจัดเก็บในแนวลึกและเบิกจ่ายทางด้านหลัง เหมาะสำหรับจัดเก็บสินค้าที่มีอายุในการเก็บรักษาหรือสินค้าที่ต้องมีการหมุนเวียน สินค้าที่มาก่อนต้องออกก่อน FIFO (First-In First-Out) เช่นเดียวกับ Drive In ข้อดี ของชั้นวางชั้นวางสินค้า FIFO Flow Rack คือ เคลื่อนย้ายสินค้ารวดเร็ว ตรวจเช็คได้ถูกต้อง และช่วยลดแรงงานคน
9) ชั้นวางสินค้า Push Back Rack
ชั้นวางสินค้าอุตสาหกรรมที่ผสมผสานระหว่างระบบ Drive-In Racking และ FIFO Racking ลักษณะเป็นชั้นวางขนาดใหญ่และมีช่วงลึก (Multi-Deep) สามารถเก็บสินค้าได้เป็นจำนวนมาก สินค้าที่มาใหม่จะถูกจัดเก็บไว้ด้านหน้า สินค้าที่จัดเก็บก่อนจะถูกดันไปด้านหลัง (Push-Back) สินค้าจะเข้า-ออก ผ่านช่องทางเดียวกัน ทำให้ประหยัดพื้นที่ในโกดังสำหรับการเดินรถ Rack วางสินค้า ประเภทนี้ เหมาะกับสินค้าที่ไม่มีปัญหาการตกรุ่น หมดอายุ หรือเสื่อมสภาพ
10) ชั้นวางสินค้า Mezzanine Floor Rack
ชั้นวางสินค้า Mezzanine Floor Rack หรือ ชั้นลอย เป็นชั้นวางสินค้าอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ โครงสร้างเป็นแบบน็อคดาวน์ (knock-down) สามารถต่อเติมและรื้อถอนได้สะดวก มีบันไดขึ้น-ลง ช่วยเพิ่มพื้นที่ใช้สอยให้กับพื้นที่เดิมที่มีอยู่ โดยไม่ต้องต่อเติมอาคาร ออกแบบมาเพื่อคลังสินค้าที่มีพื้นที่จำกัด
เลือก Rack วางสินค้า ต้องคำนึงถึงอะไรบ้าง?
- พาเลท : โกดังหรือคลังสินค้าขนาดใหญ่มักเก็บสินค้าไว้บนพาเลทเพื่อให้ง่ายต่อการเคลื่อนย้าย ซึ่งประเภทและขนาดของพาเลทจะเป็นตัวกำหนดว่า ชั้นวางที่จะติดตั้งควรมี “ความกว้าง” และ “ความลึก” เท่าไหร่
- สินค้าที่จัดเก็บ : ขนาดและน้ำหนักของสินค้า เป็นตัวกำหนดประเภท ขนาด และน้ำหนักของพาเลท ส่วนชนิดสินค้ากำหนดการเลือกประเภทของชั้นวางสินค้า เช่น สินค้าต้องเข้าก่อนออกก่อน หรือเข้าก่อนออกทีหลัง
- พื้นที่ในคลังสินค้า : พื้นที่และลักษณะของคลังสินค้ามีผลต่อการเลือกขนาดและโครงสร้างของ Rack วางสินค้า เพื่อให้ใช้พื้นที่คลังสินค้าให้เกิดประโยชน์สูงสุด
- ชนิดของรถยก : พิจารณารถโฟล์คลิฟท์ว่าสามารถยกสินค้าที่วางอยู่บนชั้นวางได้สูงแค่ไหน หันหน้าเข้า หันหน้าออก ยกสินค้า หรือเบิกจ่ายสินค้าต่าง ๆ ได้สะดวกหรือไม่
- ระบบการหมุนเวียนสินค้า : หากมีสินค้าจำนวนมากและจำเป็นต้องหมุนเวียนอย่างรวดเร็ว มีการนำเข้าและเบิกจ่ายสินค้าอยู่เกือบตลอดเวลา ก็จำเป็นต้องใช้รถยกที่มีขีดความสามารถในการทำงานได้ตลอดเวลา รวมถึงควรใช้ชั้นวางที่มีกึ่งอัตโนมัติหรืออัตโนมัติ
ข้อควรระวังในการใช้ Rack วางสินค้า ในอุตสาหกรรม
- หมั่นตรวจเช็กสภาพชั้นวางสินค้าอย่างสม่ำเสมอ และไม่ควรใช้ชั้นวางสินค้าที่ชำรุดหรือไม่สมบูรณ์
- สินค้าที่จัดเก็บต้องมีความเหมาะสมกับชั้นวางในคลังสินค้าแต่ละประเภท
- ไม่ควรวางสินค้าที่น้ำหนักเกินกว่าค่าที่ชั้นวางของระบุไว้ เพราะอาจทำให้ Rack วางสินค้าพัง ล้ม หรือเสียหายได้
- ชั้นวางสินค้าในคลังสินค้าที่มีขนาดใหญ่ที่มีขนาดใหญ่และสูงมาก ควรมีอุปกรณ์ช่วยอำนวยความสะดวก เพื่อความปลอดภัยในการจัดวางและหยิบสินค้า
ขอบคุณข้อมูลจาก : PACKHAI
จะเห็นว่า Rack วางสินค้า แบ่งออกเป็นหลายประเภท ผู้ประกอบการจึงควรศึกษาข้อมูลของอุปกรณ์ชิ้นนี้อย่างละเอียด เพื่อความเหมาะสมในการเก็บสินค้าแต่ละชนิด และอย่าลืมศึกษาข้อควรระวังในการใช้งาน รวมถึงฝึกอบรมผู้ปฏิบัติงานให้มีความชำนาญก่อนใช้งานร่วมกับอุปกรณ์เสริม เช่น รถยก หรืออุปกรณ์ Safety ต่าง ๆ เพื่อความปลอดภัยตลอดการใช้งาน
บทความที่น่าสนใจ
KACHA ผู้ผลิตและจัดจำหน่าย ชั้นเหล็กฉาก ชั้นวางของหนัก ชั้นตะแกรงเหล็ก สำหรับใช้งานในบ้าน อาคารพาณิชย์ โกดัง คลังสินค้า พร้อมบริการหลังการขายครบวงจร
